Hoe de politie de digitalisering achterna holde

We leven al enkele jaren in een digitaal tijdperk en dat zal niet snel veranderen. Nieuws verspreidt zich razendsnel en burgers zijn sneller dan officiële instanties op de hoogte van wat er gebeurt in de wereld. Dat merkte ook Steven De Smet a.k.a De Flik, hoofdcommissaris van de Gentse politie, veiligheidsofficier maar bovenal 'chef sociale media'.

© Unsplash - Matthias Kinsella

11 september 2001, 8:45 uur. Een zonnige ochtend in New York. En plots trekken donderwolken over the Big Apple. Op amper een halfuur tijd boren twee passagiersvliegtuigen zich door de WTC-torens. Het dodental loopt op tot bijna 3000 doden.

Op dat moment sijpelen ook de eerste nieuwsberichten in alle delen van de wereld binnen. Maar niet via het journaal, wél via het internet. Dat is ook het moment dat Steven De Smet voor het eerst geconfronteerd wordt met het nieuwe, snel veranderende tijdperk: het digitale tijdperk.

Iedereen kon surfen op internet en alles live meemaken. Je moest niet meer wachten op het Journaal maar kon gewoon zélf op zoek naar de informatie die je zocht.

© Unsplash - Julie Laiymani

Digitaal is het nieuwe normaal

Vanaf dat moment was het zeker: digitaal is het nieuwe normaal. Vele sectoren zochten vanaf dan uit hoe ze deel konden uitmaken van dit tijdperk. Vooral de media was hier een voorloper in. In 2005 lanceerde VTM de ‘4040 lijn’. Burgers konden vanaf dan elk moment nieuwswaardige dingen melden aan de nieuwsdienst. Deze kon op hun buurt dan razendsnel en als eerst het nieuws de wereld in sturen.

Maar dankzij die ‘4040 lijn’ was het de journalist die als eerste van het nieuws afwist. De politie kwam dus via journalisten te weten dat er bijvoorbeeld een overval had plaatsgevonden. Steven De Smet is van mening dat ook de politie zo’n noodnummer had moeten lanceren. Maar dat is er nooit van gekomen.

Samenwerking tussen burgers en politie

Dat de politie de digitalisering nog steeds achterna holt, bleek bij de aanslagen van 22 maart. Meteen na de feiten in de Brusselse luchthaven verschenen er tweets, waaronder ook foto’s en filmpjes, die de ernst van de zaak meteen weergaven.

Maar vooraleer de politie haar troepen kon uitsturen naar de ramp moest ze eerst een officiële melding via telefoon krijgen. Een pijnlijk bewijs dat sociale media nog niet genoeg geïntegreerd zijn in het systeem van de veiligheidsdiensten.

Bij deze aanslagen was de solidariteit, mede dankzij die sociale media, groter dan ooit. Burgers konden snel en efficiënt via sociale media laten weten dat ze hun deuren openstelden en onderdak boden voor iedereen die dat nodig had.

© Unsplash - Felix Koutchinski

Daarnaast zorgde sociale media er ook voor dat mensen die op het moment van de aanslagen aanwezig waren in de luchthaven of de metro, hun dierbaren konden laten weten dat ze veilig waren.

Sociale media hebben dus deuren geopend waardoor iedereen, op elk moment van de dag, zelf nieuws kan zien en de wereld op de hoogte brengen. Ze helpen met informatie te geven en slaapplaatsen te bieden. Burgerparticipatie is dus een feit. En de politie als organisatie was hier niet klaar voor.

“Het is niet meer de politie die aan het stuur in de cockpit zit, maar het zijn de burgers.” - Steven De Smet

Dankzij deze rechtstreekse verslaggeving waarbij iedereen live kan volgen is het dus belangrijk dat politie en burgers gaan samenwerken. Hierbij zal de politie ook moeten leren denken vanuit de burger. Aanpassen of achterna hollen

Je zou denken dat het in de jaren 80 veel rustiger was wat aanslagen etc. betreft. Maar toen beschikte alleen de politie over informatie. Nu, anno 2018, is het niet alleen de politie, maar voornamelijk alle burgers die beschikken over informatie én de middelen om deze informatie te verspreiden. Alles kan dus veel groter gemaakt worden dan het is.

Diensten als Uber lijken de taxi’s te vervangen en AirBnB concurreert met hotels. Het is belangrijk dat de politie zichzelf niet gaat ‘ontmarkten’. Ze moeten weer het vertrouwen van de burgers winnen én ervoor zorgen dat er geen instantie komt die de politie zal vervangen.

© Unsplash - Dan Gold

Conclusie: de politie moet zich aanpassen aan het digitale tijdperk, als het niet haar eigen graf wil graven.